Hoofdtoren

“Kosten werden niet gespaard en het is een fraai bouwwerk geworden, dat de haven bij het binnengaan een mooie aanblik biedt”, schreef de Hoornse geschiedschrijver Theodorus Velius in zijn kronieken. Hij bedoelde hiermee een markant bouwwerk op het meest zuidelijke punt van het zestiende-eeuwse Hoorn: de Hoofdtoren.


Het verdedigingswerk werd in 1532 gebouwd. Voor die tijd bevond zich op deze plek al een houten pier: het Houten Hoofd. In de eeuwen die volgden groeide zowel Hoorn als de haven, omdat de handel en de scheepvaart steeds belangrijker werden. De aanlegplaats en de verdedigingstoren in de haven werden onmisbaar.


De Hoofdtoren is een laatgotisch bouwwerk, dat aan de zeezijde is opgetrokken uit witgele natuursteen en aan de stadszijde uit baksteen. Eigenlijk is de Hoofdtoren een vergrote weergave van de torens die de noordkant van Hoorn beschermden. Je kunt dit nog terugzien bij de Mariatoren, de enige nog bestaande toren van de noordelijke stadswallen.


In 1614 was de Hoofdtoren niet meer nodig als verdedigingswerk. De Compagnie van Spitsbergen, ook wel de Noordse Compagnie, die zich bezighield met de walvisvaart op de Noordelijke IJszee, vestigde zich in de toren. In 1651 kreeg de Hoofdtoren een klokkentoren. In de klokkentoren vond je twee klokken: één luidde bij het vertrek van het beurtschip naar Amsterdam, de andere klok luidde op de hele uren. Toen de Hoofdtoren honderd jaar na haar bouw verwoest werd door een blikseminslag, werd deze in de originele stijl herbouwd.


De Hoofdtoren is nog altijd een blikvanger in het Hoornse waterfront. Als je de toren betreedt en de ronde spiltrap naar boven neemt, kun je onder het genot van een hapje en een drankje in het restaurant het Houten Hoofd én het uitzicht bewonderen.